Er bestaan veel fabels rondom het onderwerp voeding bij kanker. Helaas is hét dieet om kanker te genezen of het proces te remmen (nog) niet gevonden. Wel kan (bepaalde) voeding een ondersteunende rol spelen tijdens de behandeling van kanker en bij het herstel. Wij proberen als diëtist mensen voedingsadvies op maat te bieden. Dat betekent een persoonlijk voedingsadvies, want de ene soort kanker is de andere soort niet. En de één heeft meer last van die nare bijwerkingen bij de behandeling dan een ander.
Wij gaan mensen dus niet vertellen wat ze kunnen eten om kanker mogelijk te verminderen. We kunnen mensen met kanker wel voedingstips geven om de kwaliteit van leven op dat moment beter te maken. In dit blog zullen we een aantal praktijkvoorbeelden geven.
Laten we beginnen bij degene die vechten tegen de kanker. Wist je dat het ontzettend belangrijk is om goed gevoed een behandeling of operatie in te gaan? Indien je al eerder in het ziekenhuis bent opgenomen, herken je de snacks op de ziekenhuiskar wellicht. Iets waar de meeste op dat moment helemaal geen trek in hebben. Toch moet je het echt niet onderschatten dat een slecht gevoed lichaam minder goed hersteld van een operatie en de wond minder snel geneest. Vooral eiwitten spelen hierbij een belangrijke rol. Eiwitten zitten in vlees, vis, yoghurt, melk, kwark, noten, eieren, peulvruchten, pitten en zaden en kaas. Het is dus belangrijk om in de periode voor en na de operatie de hoeveelheid eiwitten in je voeding wat extra aandacht te geven.
Een veel voorkomend gevolg van kanker in de begin- of behandelfase is ongewenst gewichtsverlies. Bijvoorbeeld door verandering van smaak, verminderde eetlust of moeite bij het slikken. Ongewenst gewichtsverlies en een te laag gewicht betekenen afname van spiermassa. Dit is ongunstig voor het herstel van het lichaam. Meer over ongewenst afvallen lees je in onze eerdere blog “Ongewenst afvallen, herken de oorzaak en trek aan de bel.”
Een ander veelvuldig probleem bij een behandeling met hormonen van bijvoorbeeld prostaatkanker of borstkanker is ongewenste gewichtstoename. Als diëtisten kunnen we je daar een aantal algemene tips bij geven:
- Volle producten bevatten meer vet (en dus calorieën) dan magere en halfvolle producten. Kies daarom voor de magere en halfvolle producten zoals magere of halfvolle (koffie)melk, magere of halfvolle yoghurt.
- Kies voor magere soorten vlees zoals kipfilet, kalkoen, tartaar, rosbief, magere runderlappen, varkenshaas en biefstuk.
- Wissel (rood)vlees een paar keer per week af met vis en vleesvervangers (ei, noten, tofu, tempé, sojaburgers, groenteschijf)
- Neem niet te calorierijk en suikerrijk beleg op brood, maar denk eens aan gekookt ei, gerookte zalm, hüttenkäse, hummus en groentespread. En beleg dit niet te dik.
- Voeg geen (extra) suiker toe. Kies voor water, koffie en thee zonder suiker. Besef dat vruchtensap ook veel suikers bevat. Vaak net zoveel als frisdrank.
- Probeer koekjes en snacks te vervangen door tussendoortjes met minder calorieën en suikers. Voorbeelden hiervan zijn fruit, een volkoren cracker, meergranen rijstwafel of een snee volkorenbrood met mager beleg, rauwkost (tomaat, komkommer, paprika, wortel, augurk), olijven, een handje ongezouten noten of een schaaltje magere yoghurt/kwark.
- Vezelrijke voeding verzadigd beter. Kies daarom volkorenbrood, roggebrood, zilvervliesrijst, volkorenpasta en een ruime portie fruit en groenten. Deze voedingsmiddelen zijn allemaal rijk aan vezels en bevatten niet zo veel calorieën.
- Eet rustig en bewust. Ga aan tafel zitten, neem er de tijd voor en eet niet te snel. Zo voel je beter of je verzadigd bent en zult je minder snel te veel eten.
- Ga, als dat mogelijk is, meer bewegen. Bijvoorbeeld onder begeleiding van een (oncologisch)fysiotherapeut, sportarts of via een revalidatieprogramma.
Helaas kan voeding de kanker niet genezen, maar voeding kan wel het herstel bevorderen. waardoor je de strijd veel beter aan kan. Besteed daarom alsjeblieft aandacht aan je voeding en vraag om hulp. Juist als de eetlust slecht is, dan is de diëtist de aangewezen persoon jou te helpen.
Liefs Marjolein en Monique